Milliyet – OHAL’in ardından yürürlüğe giren üçüncü kararnameyle kuvvet komutanlıkları Milli Savunma Bakanlığı’na, harp okulları da yeni kurulacak Milli Savunma Üniversitesi’ne bağlandı. Askeri liseler kapatılırken, buralarda ve harp okullarında öğrenim gören toplam 16 bin 575 öğrencinin sivil okullara kayıt yaptırması kararlaştırıldı. 30 Ağustos itibariyle mezun olmaya ve subay olarak atanmaya hazırlanan Kara, Hava ve Deniz Harp Okulu öğrencilerine ise üniversite sınavına girdikleri puana denk bir üniversiteden diploma verilecek.

Cumhurbaşkanı ve Başbakan’ın kuvvet komutanına verdiği emir, Genelkurmay Başkanı’nın onayı olmadan uygulanabilecek. TSK bünyesindeki terfileri belirleyen YAŞ’ın yapısı sivilleştirilirken, Genelkurmay Başkanı’nın kuvvet komutanlığı yapan isimlerden seçileceği hükmü kaldırıldı.

Resmi gazete’de yayımlanan 115 maddelik kararname kapsamında TSK’nın yapısı ve işleyişi başta olmak üzere kritik düzenlemeler yürürlüğe girdi. Kararname özetle şu düzenlemeleri içeriyor.

Milli Savunma Üniversitesi kuruldu

– Milli Savunma Bakanlığı bünyesinde Milli Savunma Üniversitesi adıyla yeni bir üniversite kuruldu. Üniversite, kurmay subay yetiştirmek ve lisansüstü eğitim vermek amacıyla kurulan enstitüler ile kara, deniz ve hava harp okulları ve astsubay meslek yüksekokullarından oluşacak. Üniversitenin rektörü Milli Savunma Bakanı’nın önereceği ve Başbakanın uygun göreceği üç aday arasından cumhurbaşkanı tarafından seçilecek.

– Cemaate yakın ekip tarafından yapıldığı tahmin edilen ve çoğunlukla pilotlara yönelik uygulandığı ifade edilen sağlık muayeneleriyle sınıf veya statüsü değiştirilen personel bir yıl içinde başvurması durumunda, kurulacak ortak komisyonca yeniden sağlık muayenesine tabi tutulacak.

Liseler kapatıldı

– Askeri okulların müfredatı Milli Savunma Bakanlığı’nca belirlenecek. Harp okulları ve astsubay meslek yüksekokulları kuvvet komutanlıkları bünyesinden alınarak Milli Savunma Bakanlığı’na bağlandı.

– Harp okullarının dekanlarının ve enstitü müdürlerinin asker olması şartı kaldırıldı.

– Harp okullarının esas öğrenci kaynağının “askeri liseler” olması hükmü kaldırıldı. Harp okullarının öğrenci kaynağının lise ve dengi okullar olduğu belirtildi.

Mezuna sivil diploma

– TSK Personel Kanunu’nda yer alan “askeri öğrenciler” ifadeleri kanun metninden çıkarıldı.

– Harp akademileri, askeri liseler ve astsubay hazırlama okulları kapatıldı. Buralarda görevli personel, uygun kadrolara atanacak. Harp Akademileri Kanunu ve GATA Kanunu yürürlükten kaldırıldı.

– Askeri liseler ile astsubay hazırlama okullarında öğrenimine devam eden öğrenciler, Milli Eğitim Bakanlığı’nca giriş sınavlarının yapıldığı tarihte aldıkları yerleştirme puanları dikkate alınarak uygun okullara kaydedilecek.

– Harp okulları, fakülte ve yüksekokullar ile astsubay meslek yüksekokullarında öğrenimine devam eden öğrenciler ise YÖK tarafından üniversite sınavının yapıldığı tarihte aldıkları yerleştirme puanları dikkate alınarak durumlarına uygun fakülte ve yüksekokulları naklen kaydedilecek.

– 30 Ağustos itibariyle mezun olacak askeri öğrencilerin subay ve astsubaylığa nasbı yapılmayacak, bunlara üniversite sınavının yapıldığı tarihte aldıkları yerleştirme puanları dikkate alınarak YÖK tarafından belirlenecek durumlarına uygun fakülte ve yüksekokullarca diploma verilecek.

– KHK yürürlüğe girdiği tarihe kadar herhangi bir sebeple TSK’ya bağlı askeri okullardan ayrılan veya çıkarılan askeri öğrencilere borç çıkarılmayacak, çıkarılmış olanlar tahsil edilmeyecek, ancak yapılmış tahsilatlar iade edilmeyecek.

Yurtdışında eğitim

– İhtiyaç duyulan sınıflarda muvazzaf subay yetiştirmek üzere bakanlık izniyle yabancı devlet harp okullarında askeri öğrenci okutulabilecek.

– İhtiyaç duyulması halinde, okudukları sınıfı başarıyla geçen öğrenciler seçildikleri takdirde yurtiçi ve yurtdışındaki fakülte veya yüksekokullarda askeri öğrenci olarak öğrenim yapabilecek.

– Askeri öğrenciler kendilerine yapılan masrafları ödemek suretiyle istifa edebilecek.

– Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı’na üç yıl daha er/erbaş alımı yapılacak. Bu süre uzatılabilecek.

– Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı’nın subay ve astsubay ihtiyacını karşılamak amacıyla Jandarma ve Sahil Güvenlik Akademisi kuruldu

GATA devredildi

– GATA’ya bağlı eğitim hastaneleri ve TSK Rehabilitasyon ve Bakım Merkezi, asker hastaneleri ile Jandarma Genel Komutanlığı’na ait sağlık kuruluşları Sağlık Bakanlığı’na, yükseköğretim birimleri ise Sağlık Bilimleri Üniversitesi’ne devredildi.

– Bu kurumlar, şehit yakınları ve gaziler ile askeri personele öncelikli hizmet verir. Er ve erbaşların sağlık hizmeti giderleri SGK’ca karşılanır.

Kuvvet komutanlıkları bakana bağlandı

– Genelkurmay başkanlarının, “Kara, Deniz ve Hava Kuvvetleri Komutanlığı yapmış” kişilerden seçilmesi hükmü kaldırıldı. Bu düzenleme Orgeneral Hulusi Akar’ın görevine son verilip, kuvvet komutanlığı yapmamış bir orgeneral veya oramiralin Genelkurmay Başkanı olarak görevlendirilebileceği iddiasına neden oldu.

– Astsubay hazırlama okulları kaldırıldı. Asteğmen-albay rütbelerindeki subaylar ile astsubayların atamaları, kuvvet komutanlıklarının teklifi ve Milli Savunma Bakanı’nın onayıyla yapılacak.

– Kara Deniz ve Hava Kuvvetleri Komutanlıkları Milli Savunma Bakanlığı’na bağlanırken, Cumhurbaşkanı ve Başbakan’ın gerekli gördüklerinde kuvvet komutanlarından doğrudan bilgi alabilmeleri ve komutanlara doğrudan emir verebilmeleri mümkün kılındı. Verilen emrin, Genelkurmay Başkanı’nca onaylanmadan yerine getirmesi de olanaklı kılındı.

– Merkezi yönetim kapsamındaki kamu idarelerinde ve mahalli idareler ile iktisadi devlet teşekküllerinde görevli personelin bakanlıkta geçici olarak görevlendirilmesi sağlandı.

– Genelkurmay Başkanı, askeri okullardaki eğitim ve öğretim hizmetlerine ilişkin önerilerini, Milli Savunma Bakanı’na bildirecek.

– Askeri Fabrikalar Genel Müdürlüğü, Tersaneler Genel Müdürlüğü, Askeri Adalet İşleri ve Kanunlar Genel Müdürlüğü Milli Savunma Bakanlığı’na bağlandı

YAŞ’a düzenleme

– YAŞ’ın sivil üye sayısı artırılırken, asker üye sayısı azaltıldı. YAŞ’a artık Başbakan ve Milli Savunma Bakanı’nın yanı sıra tüm başbakan yardımcıları, Adalet Bakanı, Dışişleri Bakanı ve İçişleri Bakanı katılabilecek. YAŞ’a katılan asker üyeler ise Genelkurmay Başkanı ve kuvvet komutanları ile sınırlandı. Mevcut düzenlemede tüm orgeneral ve oramiraller YAŞ’a katılabiliyordu.

– Şura sekreteryası Genelkurmay 2. Başkanı’ndan alınarak Milli Savunma Bakanlığı’na verildi. YAŞ kararları Genelkurmay Başkanlığı değil Milli Savunma Bakanlığı tarafından açıklanacak. YAŞ’ın çalışma koşullarına ilişkin yönetmelik çıkarılacak.

Askeri hakim ve savcılara yeni düzen

– Askeri hakim ve savcıların mesleğe kabulü Milli Savunma Bakanlığı’nca yapılacak. Askeri hakimlerin birinci sınıfa ayrılma ve birinci sınıf olma ilkeleri Milli Savunma Bakanlığı’nca belirlenecek.

– Askeri hakimlere, “kademe ilerlemesini durdurma”, “derece yükselmesini durdurma”, “yer değiştirme” ve “meslekten çıkarma” cezası verilebilecek. Bu çerçevede “Hatır ve gönüle bakarak veya kişisel duygulara kapılarak görev yaptığı kanısı”nı uyandıran, “somut deliller elde edilmemiş olsa bile rüşvet aldığı kanısı”nı uyandıran ya da hediye kabul eden askeri hakime “yer değiştirme” cezası verilecek. İki defa rüşvet aldığı kanısını uyandıran askeri hakimler ile üç defa yer değiştirme veya derece yükselmesinin durdurulması cezası alan veya altı aydan fazla süreyle hapis cezası alan askeri hakimler meslekten çıkarılacak.

– Askeri Yüksek İdare Mahkemesi’nin askeri hakim dışındaki üyeleri albaylıkta bir yılını doldurmuş subaylar arasından seçilecek. Askeri hakim dışındaki AYİM Dairesi üyelerinde kurmay olma şartı kaldırıldı.

İflasa erteleme

– Milli güvenlik gerekçesiyle görevden uzaklaştırılan kamu görevlileri hakkında ilgili mevzuatta öngörülen soruşturma açma süreleri OHAL süresince uygulanmayacak.

– OHAL’in devamı süresince sermaye şirketleri ile kooperatifler tarafından iflas erteleme talebinde bulunulamayacak.